เขียนกระดาน

   เมื่อวันที่  3  กุมภาพันธ์  พ.ศ. 2552

เทคนิคการใช้กระดานดำ

กระดานดำเป็นอุปกรณ์พื้นฐานสำหรับการเรียนการสอน  โดยมีผู้ที่กล่าวเกี่ยวกับกระดานดำ คือ   
เสริมศรี  ลักษณศิริ  (2540:329)  ได้กล่าวว่า  กระดานดำเป็นสื่อการสอนอย่างหนึ่งที่ครูและนักเรียนคุ้นเคย  นับว่าเป็นจุดรวมความสนใจของนักเรียนทั้งชั้น  กระดานดำมีประโยชน์อย่างกว้างขวางสามารถใช้ได้ทุกขั้นตอนของการสอนเพียงแต่ครูเลือกใช้ให้เหมาะสม  ดังนั้นจึงควรใช้กระดานดำให้เกิดประโยชน์ให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้

กระดานดำ ความหมายตามพจนานุกรม  ฉบับราชบัณฑิตยสถาน  พุทธศักราช  2542  หมายถึง  กระดานใหญ่มักทาสีดำ  ใช้เป็นอุปกรณ์การสอนการเรียน  (ราชบัณฑิตยสถาน  พุทธศักราช  2546:32)

                อินทิรา  บุณยาทร (2542:266)  กล่าวว่า  การใช้กระดานดำ  หมายถึง  การที่ครูใช้กระดานดำเป็นเครื่องมือในการเรียนการสอนให้นักเรียนเกิดความเข้าใจ  ความรู้  และประสบการณ์ต่างๆ จะใช้ในช่วงเวลาของการสอน  เช่น  เขียนเรื่องราวของบทเรียน  เขียนข้อความ  วาดภาพ  และติดอุปกรณ์ต่างๆ ซึ่งเป็นขั้นตอนเริ่มตั้งแต่เข้าสู่บทเรียน  ขั้นสอน  และขั้นสรุปบทเรียน

               

วัตถุประสงค์ของการใช้กระดานดำ

                การใช้กระดานดำมีวัตถุประสงค์โดยทั่วไปก็คือ  เป็นสื่อที่เสริมให้นักเรียนเข้าใจบทเรียนได้ดีขึ้น  นอกจากนี้จะมีวัตถุประสงค์อื่นๆ  ดังนี้

1.  ใช้เพื่อประกอบการอธิบาย  สรุป  และทบทวนบทเรียน

2.  ใช้เพื่อเปิดโอกาสให้นักเรียนแสดงความรู้  ความคิดเห็น และศักยภาพด้านอื่นๆ เช่น  การวาดรูปบนกระดาน

3.  ใช้เพื่อเสริมกรใช้สื่ออุปกรณ์อื่น ๆ เช่น  เครื่องแอลซีดีโปรเจคเตอร์  และเครื่องฉายภาพข้ามศรีษะ  เป็นต้น

4.  ใช้เพื่อประกอบการจัดกิจกรรมต่างๆ ในชั้นเรียน  เช่น เล่นเกม  ติดภาพ เป็นต้น

ประโยชน์ของกระดานดำ

                เสริมศรี ลักษณศิริ  (2540:129)  ได้กล่าวถึง  ประโยชน์ของกระดานดำไว้  3  ประการ ดังนี้

1.       ใช้บันทึกข้อความสำคัญในการเรียนการสอนได้ทุกขั้นตอน

2.       ใช้บันทึกข้อเสนอแนะ  แนวคิด ทั้งครูและนักเรียน

3.       ใช้ในการแข่งขันหรือเล่นเกม  เช่น  แข่งขันการเขียน  สะกดคำ  เป็นต้น

อาภรณ์  ใจเที่ยง  (2546: 193) อธิบายถึง  ประโยชน์ของกระดานดำว่า มีดังต่อไปนี้

1.       ใช้ประกอบการสอน  การอธิบาย การทดสอบ  สรุป และทบทวนบทเรียน

2.       ใช้ร่วมกับโสตทัศนวัสดุอื่น ๆ ช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดียิ่งขึ้น

3.       ใช้แสดงข้อเท็จจริง  แนวคิด  และกระบวนการต่างๆ

4.       ใช้แสดงศัพท์ใหม่ๆ  คำจำกัดความ  กฎ  และคำนิยามให้นักเรียนเข้าใจได้ดี

5.       เหมาะต่อการส่งเสริมให้นักเรียนได้ร่วมกิจกรรมในการสาธิตและอธิบายเนื้อหาวิชาแก่เพื่อนร่วมชั้น

คุณสมบัติเด่นของกระดานดำ

             กระดานดำมีคุณลักษณะเด่นหลายประการดังที่  อาภรณ์  ใจเที่ยง (2546: 192)  กล่าวถึง คุณสมบัติเด่นของ
กระดานดำไว้  ดังนี้

1.   สามารถใช้ได้ทุกเวลาและทุกโอกาส

2.   ไม่ชำรุดเสียหายได้ง่าย

3.   นักเรียนสามารถมองเห็นได้ง่ายทั้งชั้น

4.   เขียนและลบได้ง่าย

5.   นำเสนอข้อคิดใหม่ได้ทันที

6.   ใช้ได้ทั้งครูและนักเรียน

ความจำเป็นของการเขียนกระดานดำสำหรับการสอนของครู

ประดินันท์ อุปรมัย  (2540: 170)  กล่าวว่า กระดานดำเป็นที่สำหรับบันทึกข้อความสำคัญที่ครูสอน  เป็นที่บันทึกแนวความคิดของครูและนักเรียน  และเป็นจุดรวมความสนใจของนักเรียนทั้งห้อง ซึ่งถ้าครูสามารถเขียนกระดานดำให้อ่านง่าย  มีระเบียบอยู่ในแนวระดับเห็นชัดทั่วทั้งห้อง เขียนถูกต้องตามอักขรวิธีและการสะกดรวมทั้งเรียงลำดับข้อความของการเน้นจุดสำคัญ การเขียนกระดานดำจะมีประโยชน์ต่อการเรียนรู้ของนักเรียนมาก  เพราะนักเรียนจะติดตามสาระที่ครูบรรยายได้ตลอดตามลำดับ  ไม่ต้องเพ่งสายตาเกินความจำเป็น ได้แบบอย่างการเขียนที่ถูกต้อง  และสามารถจดบันทึกข้อความที่ครูเขียนบนกระดานลงในสมุดได้อย่างมีระเบียบเป็นไปตามลำดับความสำคัญของเนื้อหา

                การเขียนกระดานดำให้ถูกต้องตามอักขระวิธีของการเขียนและการสะกดคำ  เขียนให้อยู่ในแนวระดับและเขียนให้เป็นไปโดยลำดับอย่างมีระเบียบ  แม้จะดูเหมือนเป็นเรื่องที่ทำได้โดยง่าย แต่โดยความจริง ครูที่ไม่เคยฝึกเขียนกระดานดำ  และขาดทักษะในการเขียนกระดานดำมักไม่สามารถเขียนกระดานดำให้มีลักษณะดังกล่าวข้างต้นได้  โดยเฉพาะอย่างยิ่งครูในระดับอนุบาลศึกษาและประถมศึกษานั้น  ทักษะการเขียนกระดานดำเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง  เพราะนอกจากจะต้องสะกดได้ถูกต้อง  อยู่ในแนวระดับ  มีระเบียบแล้วต้องเขียนให้สวยงามและลากเส้นตัวอักษรให้ถูกต้องตามอักขรวิธีการเขียน เนื่องจากการเขียนของครูมิใช่เป็นเพียง  การเสนอเนื้อหาสาระที่จะสอนเท่านั้น  แต่การเขียนของครูเป็นแบบสำหรับการเลียนแบบการเขียนของนักเรียนด้วย (ประดินันท์  อุปรมัย, 2540:170) 

สิ่งที่ครูควรทราบเพื่อเป็นความรู้พื้นฐานในการใช้กระดานดำ

      ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน  การใช้สื่อ  การวัดและประเมินผลต้องคำนึงถึงหลักจิตวิทยาทั้งสิ้น  โดยเฉพาะจิตวิทยาการศึกษา  แม้แต่ส่วนย่อย ๆ อย่างการเขียนกระดานดำก็ต้องคำนึงถึงความรู้ทางจิตวิทยาเช่นเดียวกัน

        ประดินันท์  อุปรมัย  (2540:  171) กล่าวว่า ความรู้ทางจิตวิทยาที่ครูควรทราบเพื่อการใช้กระดานดำให้เกิดประสิทธิผล  มีดังนี้
      1.     การปฏิบัติตนเป็นตัวแบของครูนั้นมีผลต่อการเลียนแบบของนักเรียนและมีผลต่อทักษะการเขียนกระดานดำในแง่ที่ว่า  ถ้าถือว่าการเขียนหนังสือให้ถูกต้องตามอักขระวิธี  การเขียนและการสะกด  เขียนให้เป็นระเบียบและสวยงามเป็นสิ่งจำเป็นอย่างหนึ่งสำหรับการเรียนรู้ของนักเรียน ก็ต้องถือว่าทักษะการเขียนกระดานดำของครูเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการสอนของครูด้วย
       2.     การจำของบุคคล  บุคคลจะจำความรู้ที่ต้องการได้ดีถ้าความรู้นั้นได้รับการจัดเข้าเป็นระเบียบหรือเสนอในรูปของความสำคัญตามลำดับ มีผลต่อทักษะการเขียนกระดานดำในส่วนที่การเรียงลำดับข้อความของการเน้นจุดสำคัญของครูในการเขียนกระดานดำจะทำให้นักเรียนเกิดความเข้าใจและสามารถจำเนื้อหาสาระนั้นได้ง่ายขึ้น

เทคนิคการใช้กระดานดำ

                ออร์นสทีนและลาสเลย์ (Ornstein & Lasley  ll, 2000: 267) แนะนำเกี่ยวการใช้กระดานดำ ดังนี้

1. ให้เขียนให้สามารถอ่านออกได้  และโตพอที่นักเรียนทุกคนเห็นได้

2. ไม่พูดในขณะที่เขียนและหันหน้าเข้าหากระดาน  ให้เขียนก่อนแล้วจึงพูดหรือพูดเสริม

3. ให้ครูยืนด้านข้างของกระดาน  เพื่อไม่ให้บังการมองเห็นเนื้อหาสาระบนกระดาน

4. ให้ครูวางแผนสิ่งที่จะเขียนและลำดับในการเขียนก่อนการเขียนจริง หากจำเป็นก็ให้เขียนตัวอักษรหรือตัวเลขกำกับหัวข้อ

5.   ไม่เขียนแบบระเกะระกะหรือยุ่งเหยิง  และควรเขียนเฉพาะสาระสำคัญของบทเรียน

6.   ห้ามใช้คำย่อที่ครูคิดขึ้นเองและเข้าใจได้ยาก

7.  ให้ใช้ชอล์กสี  ไม้บรรทัดและอุปกรณ์เครื่องเขียนช่วยเพื่อให้ได้ภาพประกอบการอธิบายที่เกิดประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น

8.   อย่าใช้การเขียนกระดานมากเกินไป  หากมีเนื้อหาที่มากและซับซ้อนควรใช้เอกสารประกอบ

9.  อย่าอายหรือแสดงความไม่พอใจหากครูเขียนผิดและนักเรียนบอกการเขียนที่ถูกต้องแก่ครู  ในทางตรงกันข้ามครูควรขอบใจนักเรียน

10. ครูควรใช้กระดานดำอย่างสม่ำเสมอ  และเว้นเนื้อที่ไว้บางส่วนสำหรับมอบหมายการบ้าน  เขียนโจทย์สำหรับการฝึกฝนและการเขียนวัตถุประสงค์ของการเรียนการสอน  เป็นต้น

สุพิน  บุญชูวงศ์  (2544: 88)  ได้กล่าวถึง  หลักการทั่วไปในการใช้กระดานดำ  ไว้ดังนี้

1.   ทุกครั้งที่จะใช้  ควรทำความสะอาดกระดานดำให้ดูสะอาดเรียบร้อย

2.   ข้อความที่เขียนบนกระดานดำต้องเขียนให้อ่านง่าย  ชัดเจน

3.    ควรฝึกเขียนกระดานโดยเอียงตัวเข้าหา  ทำให้ไม่ต้องบังข้อความที่เขียนไว้แล้ว

4.  หากมีข้อความสำคัญหรือต้องการเน้นหัวข้อสำคัญ ควรใช้การขีดเส้นใต้หรือทำเครื่องหมายวงกลมล้อมรอบ  โดยใช้ชอล์กสีเพื่อเน้นให้เห็นความสำคัญ

5.  เมื่อจะใช้กระดานดำสอนเรื่องใหม่ ควรลบข้อความเนื้อหาเดิมให้หมดเสียก่อนเพื่อให้ข้อความจากเนื้อหาใหม่ที่เขียนเป็นที่น่าสนใจอย่างแท้จริง

6.   ครูควรพยายามฝึกการใช้ภาพการ์ตูนลายเส้นบนกระดานดำให้มีประสิทธิภาพจะทำให้การอธิบายของครูน่าสนใจมากขึ้น

7.  ควรแบ่งกระดานดำออกเป็นส่วน ๆ ตามความยาว  แล้วเขียนให้หมดเป็นส่วนๆ  ไป ไม่ควรเขียนตรงนั้นตรงนี้ที เพราะจะทำให้นักเรียนสับสน

8.  เปิดโอกาสให้นักเรียนได้มีส่วนร่วมในการใช้กระดานดำด้วย  เพราะจะช่วยให้นักเรียนเกิดความภูมิใจ  และตื่นเต้นที่จะเขียนกระดานดำให้เพื่อน ๆ เห็น

9.   ไม่ควรใช้มือลบกระดานดำ แต่ควรใช้แปรง  ผ้า  หรือฟองน้ำ

10.  เมื่อสอนหมดชั่วโมงแล้ว  ควรลบกระดานดำให้เรียบร้อยก่อนออกจากชั้นเรียน

เสริมศรี  ลักษณศิริ  (2540: 329-330)  ได้แนะนำเทคนิคการใช้กระดานดำไว้หลายประการ  ที่สำคัญได้แก่

1.    ก่อนใช้กระดานดำควรคำนึงถึงความสะอาด  ซึ่งจะทำให้เขียนได้ชัดเจนและน่าอ่าน

2.    ฝึกเขียนอยู่เสมอ  รวมทั้งเขียนให้ถูกต้องและรวดเร็วด้วย

3.     ทดลองเขียนตัวอักษรที่มีขนาดเหมาะสม  อ่านได้ง่าย  และให้นักเรียนเห็นได้ชัดเจนทั่วทุกคน

4.     การเขียนให้จับชอล์กทำมุม 45 องศากับกระดานดำ ใช้ปลายนิ้วชี้กดปลายชอล์กไว้

5.     ขณะฝึกเขียนใหม่ๆ  อาจใช้ชอล์กทำเส้นประให้เป็นแนวตรง  เมื่อเขียนคล่องแล้วก็ไม่ต้องใช้เส้นช่วย

6.     ควรเขียนชื่อเรื่องไว้กลางกระดานดำ  ในกรณีที่เน้นคำ  ข้อความสำคัญหรือภาพอาจเขียนตัวอักษรที่มีขนาด ใหญ่กว่าข้อความอื่น ขีดเส้นใต้  วงกลมล้อมรอบหรือใช้ชอล์กสีช่วยเน้น

7.    ควรฝึกการเขียนลายเส้นบนกระดานดำ  เพื่อช่วยให้การบรรยายของครูน่าสนใจยิ่งขึ้น

8.  ชอล์กบางสี  เช่น  สีน้ำเงิน  สีเขียน  ไม่เหมาะที่จะใช้เขียนบนกระดานสีเขียว เพราะสีจะกลมกลืนกับสีของกระดานมาก

9.  ขณะที่อธิบายข้อความบนกระดานดำ  ครูควรยืนชิดไปทางด้านใดด้านหนึ่งของกระดานดำ  ให้ใช้ไม้ชี้  ไม่ควรใช้มือชี้  และไม่หันหลังให้นักเรียนขณะอธิบายประกอบ

10. ไม่ทิ้งเศษชอล์กลงพื้น  เพราะอาจไปเหยียบทำให้ลื่นหกล้ม  และพื้นห้องสกปรก

11. การเขียนข้อความที่อยู่ด้านล่างของกระดาน  ให้ย่อตัวลงไปเขียน  ไม่ใช้โค้งตัวไปเขียน

ข้อคำนึงในการใช้กระดานดำ

           ในการจัดห้องเรียน ที่ตั้งของกระดานดำ  ที่นั่งของนักเรียนมีผลต่อการมองเห็นและการเรียนรู้ของนักเรียน  อาภรณ์ ใจเที่ยง  (2546:  193-194)  แนะนำให้ครูควรคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้

1.       ของล่างของกระดานดำควรอยู่ในระดับสายตาของผู้ดู

2.       ที่นั่งของผู้ดูควรอยู่ในอาณาเขต 60 องศา  วัดจากกึ่งกลางของกระดาน

3.       คนที่นั่งหน้าชั้นควรอยู่ห่างจากกระดาน  3  เมตร  เป็นอย่างน้อย

4.       มีแสงสว่างที่กระดานดำเพียงพอที่จะทำให้นักเรียนมองเห็นได้อย่างชัดเจน

5.      คำนึงถึงการสะท้อนแสงที่มากระทบกระดานดำ  ซึ่งทำให้นักเรียนบางคนเห็นข้อความไม่ชัดเจน  อาจ 
             ต้องปิดหน้าต่างหรือปิดประตูบางบาน

6.       เขียนกระดานดำอย่างเป็นระเบียบ  เขียนตัวหนังสือให้มีหัว  อ่านง่าย  และชัดเจน

7.       ไม่ควรเขียนกระดานดำนานเกินไป  ทำให้เสียเวลา  และเสียความเป็นระเบียบวินัย

สิ่งที่ครูควรปฏิบัติในการฝึกเทคนิคการเขียนกระดานดำ

                ประดินันท์  อุปรมัย  (2540:  172)  แนะนำถึงสิ่งที่ครูควรปฏิบัติในการฝึกฝนเทคนิคการเขียนกระดานดำ ดังนี้

1.   ศึกษาหลักการสำคัญในการเขียนกระดานดำ

2.   ฝึกเขียนกระดานดำให้ถูกต้องตามหลักการที่ได้ศึกษา

3.  พิจารณาดูความเหมาะสมหรือความบกพร่องของสิ่งที่เขียน ในแง่ของช่องไฟ  แนวระดับความชัดเจน  ขนาดของตัวอักษรที่ทำให้นักเรียนเห็นได้ทั้งชั้น  และลำดับของเนื้อหาที่เขียน การพิจารณานี้อาจพิจารณาด้วยตนเอง สอบถามความคิดเห็นจากเพื่อนหรือสอบถามจากนักเรียนอย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งสามอย่างก็ได้

4.   ปรับปรุงแก้ไขเมื่อพบข้อบกพร่อง

ตัวอย่าง  การใช้กระดานดำ  โดยวาดภาพประกอบได้น่าสนใจ

ครู           :  …Ok,  he  is  tall  and  thin.  He  is  a  boy  scout. He can  (ครูวาดรูปบนกระดาน)

   ทำอะไรคะ  เอ่อ! When…go  to  the  forest  the  boy  scout  can  (ครูเว้นจังหวะให้

   นักเรียนตอบ)

นักเรียน :  (พยายามตอบ)

ครู            :  (ครูหัวเราะ) แสดงว่านักเรียนดูรูปที่ครูวาดไม่ออกใช่ไหมคะ  ทำอะไรได้คะ  ดูรูป

นักเรียน :  Cook

ครู           :  He  can  cook…

ที่มา        : วีดิทัศน์การสอนครูสมใจ  ชนะสิทธิ์  (ครูต้นแบบ ปี  พ.ศ.2544)

   กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ  โรงเรียนประชาบำรุง  จังหวัดพัทลุง

http://www.youtube.com/watch?v=cCekYCjemds